Verkoelende drinks

Dranken:

Als het warm is kan een goed koud glas voor de nodige verkoeling zorgen. Gelukkig kent Spanje enkele speciale dranken waarvan men er weliswaar meerdere in andere landen kan tegenkomen maar soms van oorsprong toch uit Spanje komen of gewoon in Spanje lekkerder smaken met de zon, strand, zee, etc.

Wanneer het kwik boven de 35 graden stijgt en de airconditioning of Spaanse waaier niet genoeg afkoeling geeft, dan is een lekker koud glas wijn, bier, frisdrank, water of wat dan ook heerlijk. Hieronder hebben we een aantal typische en wellicht niet zo'n typische Spaanse dranken op een rij gezet om het hoofd koel te houden deze zomer. Let wel, als er alcohol in zit, drink dan met mate en doe geen domme dingen.

Alcoholische dranken:

Tinto de verano

Deze alcoholische drank moet je niet verwarren met de Sangría. Tinto de Verano wordt ook wel de "Rode Zomer Wijn" genoemd en wordt veel gedronken in Spanje. Tinto de Verano is veel simpeler om te maken dan de Sangria want het enige wat je nodig hebt is een glas rode wijn en een glas gaseosa (soda of koolzuurhoudend water). Soms wordt er rum bij de Tinto de Verano gedaan of ijsblokjes om het extra koud te maken. Op veel plaatsen kun je je eigen Tinto de Verano maken en wordt de fles rode wijn samen met een fles gaseosa geserveerd waarna je zelf kunt gaan mixen.

Welke ingrediënten zitten er in een Tinto de Verano?

Rode wijn (1 - 1,5 deel)
Bitter lemon (3 delen)
Garnering: citroen, sinaasappel, grapefruit, aardbei

1 deel = 30 ml

Hoe maak je een Tinto de Verano?

Gebruik een copa glas of groot long drink glas of ice tea glas met ijs. In Spanje is de verhouding 50/50 maar ik hou het liever op 1/3 rode wijn -2/3 bitter lemon. Schenk de rode wijn en de bitter lemon in het glas. Meng het met een barlepel. Garneren met een citroentje of sinaasappel schijfje maar hier kun je ook nog grapefruit, meloen of aardbeien aan toevoegen.

Sangría

Wie kent het niet, dat heerlijke koude Sangría uit de kan. Sangría is een licht alcoholische drank bestaande uit enkele standaard elementen zoals rode wijn, koolzuurhoudend mineraalwater of Fanta naranja/lemon, suiker, stukken vruchten zoals sinaasappel, citroen, appel of perzik en eventueel likeur of brandewijn. In sommige streken van Spanje, zoals Catalonië, maakt men tevens een sangría van mousserende cava in plaats van rode wijn.

Traditiegetrouw wordt de sangría geserveerd in een karaf met daarin ijsblokjes om de drank koel te houden en een houten lepel om zo de vruchten die erin zitten van de bodem te halen. Overigens worden de vruchten er meestal voor de toeristen ingedaan aangezien de Spanjaarden zelf daar niet zo gek op zijn. Sangría koelt weliswaar af in de zomer maar pas op dat je niet teveel drinkt want er zit alcohol in en onder de Spaanse zon komt dat iets harder aan, meestal op het moment dat je wilt opstaan.

Ingrediënten

1 citroen
2 medium handsinaasappels
250 g diepvries zomerfruit
1 liter Spaanse rode wijn (bijv. Espana tempranillo)
200 ml sinaasappellikeur (Gall & Gall)
1 liter frisdrank lemon-lime (fles)

Bereiden

Boen de citroen en sinaasappels schoon.

Snijd de citroen en sinaasappels in zo dun mogelijke schijfjes en doe ze in een grote kan. Voeg het zomerfruit toe.

Schenk de wijn, likeur en frisdrank erbij. De sangria is klaar als het diepvriesfruit is ontdooid; dit duurt ca. 15 min. Serveer in glazen met een lange lepel en een rietje.

https://www.youtube.com/watch?v=Nn9WicidzD8

Gin-tonic

Gin-tonic is een cocktail op basis van gin en tonic, dat is vrij logisch. Meestal gebruikt men anderhalve tot twee keer zoveel tonic als gin en voegt men ijs toe maar dat kan in Spanje nog wel eens andersom zijn (meer gin dan tonic dus). Deze cocktail heeft haar oorsprong in het Britse leger wat in India gestationeerd was maar al snel veroverde de drank de wereld. Ook in Spanje waar de hin-tonic (zoals men dit uitspreekt) erg lekker is, zeker als het warm is.

Schenk de gin in een longdrinkglas met een of twee ijsblokjes. Vul verder aan met tonic. Snij de limoenen in vier en doe twee partjes in het glas. Garneer met een schijfje limoen en serveer met een rietje.

Vermut

De Vermut is een versterkte wijn die op smaak wordt gemaakt met aromatische planten en kruiden. De drank ontstond volgens sommigen in Frankrijk al zegt men in Catalonië dat deze regio de oorspronkelijke Vermut heeft bedacht. Vermut wordt als een aperitief voor de lunch of als digestief na het eten genuttigd. Het alcoholpercentage ligt doorgaans rond de 15% maar bij de goedkopere varianten is dat lager. In Spanje wordt de Vermut voornamelijk gedronken in de autonome deelstaten Catalonië en Madrid waarbij de "la hora de vermut" zeer populair is bij de inwoners. In Spanje drinkt men vooral de witte (fruitig, licht en verfrissend) en gemengd met bruiswater helemaal hip en/of rode Vermut die vaak als aperitief wordt genuttigd vanwege de bitterzoete kruidensmaak.

De Mojito

De Mojito is een populaire drank het hele jaar door maar vanwege het vele ijs in het glas is het heerlijk verfrissend in de zomer. De Mojito is een cocktail met rum, limoensap, rietsuiker, spuitwater en munt met veel ijs. Deze vindt, net als de meeste op rum gebaseerde cocktails, zijn oorsprong op Cuba. De naam is waarschijnlijk afgeleid van het Spaanse woord mojado wat nat betekent. De Mojito werd wereldbekend door de Amerikaanse schrijver Ernest Hemingway die er wel wat lustte en dat dronk op het eiland Cuba in zijn vaste bar Bodeguito del medio. Een Mojito kan natuurlijk overal gedronken worden maar een koude Mojito onder de Spaanse zon en met je voeten in het zand is toch net iets anders dan in Nederland/België.

INGREDIËNTEN

1/2 limoen 10 blaadjes verse munt

2 tl rietsuiker

5 cl Bacardi Superior (witte rum)

sodawater

1 scoop gepileerd ijs voor de afwerking:

2 munttakjes soort glas: collinsglas

BEREIDEN:

Snijd de halve limoenen in zes stukken en doe ze samen met de muntblaadjes in het collinsglas, bestrooi ze met rietsuiker en kras de suiker lichtjes in de blaadjes met behulp van een muddler. Vul het glas op met gepileerd ijs en voeg daar de rum aan toe. Roer alles goed om met sodawater.

WERK AF:

Decoreer met twee munttakjes, knijp even de blaadjes in om de geur te laten vrijkomen en serveer met een rietje.

Sidra

Vooral in de noord Spaanse regio's Galicië, Asturië, Cantabrië en Baskenland drinkt men de typische Sidra of in het Nederlands, Cider. In de deelstaat Asturië wordt 80% van alle Sidra's gemaakt waarna deze drank door heel Spanje verspreidt wordt. Cider is een alcoholische drank die wordt gemaakt van het sap van vruchten, vooral appels, in principe zonder toevoeging van extra suiker. De Sidra kan overal drinken worden maar komt het meeste tot haar recht in de speciale bars met de naam siderias. Het theatrale inschenken van de drank waarbij de fles hoog wordt gehouden en langzaam aan het glas ver daaronder wordt gevuld, heeft de drank populair gemaakt. De reden dat men de drank zo inschenkt is niet alleen dat het er leuk uitziet maar dat er luchtbubbels in de Sidra komen die de smaak lekker maakt.

Bier

"dos cervezas por favor" is een veel gehoorde zin in Spaanse bars, discotheken en op terrassen in Spanje. Er zijn in Spanje veel grote en kleine bierbrouwerijen waarbij elke regio haar eigen populaire biermerk heeft. We gaan ze hier niet allemaal opnoemen maar denk aan Estrella Damm, Cruzcampo, Mahou, San Miguel en Alhambra. Ook de buitenlandse bieren zoals Heineken en Amstel worden veel gedronken in Spanje. Als je een biertje besteld kan dat van de tap of uit de fles. De meeste Spanjaarden drinken een klein biertje "caña" omdat het bier zo vanwege de hitte koeler blijft. Je kunt daarnaast ook een "doble" of "jarra" bestellen wat een veel groter bier is. Bier uit de fles heet "botellin" of "tercio". Drink je liever een shandy dan bestel je "una clara con limón". Lees hier meer over de Spaanse biersoorten, geschiedenis en achtergrondinformatie.

Wijn

Er zijn in Spanje ontzettend veel wijnen te vinden die meestal uit eigen land komen. Er zijn vele bekende wijngebieden waarbij men ongetwijfeld wel eens gehoord heeft van La Rioja, Pénedes, Ribera del Duero en Ribeiro. De bekendste van allemaal is waarschijnlijk de La Rioja wijnstreek, gelegen in de gelijknamige deelstaat met Logroño als hoofdstad. In Spanje worden rode, witte, rosé en cava (bruisende) wijnen gemaakt die door wijnkenners als uitstekend omschreven worden. In de zomermaanden kan een koel glas wijn aangenaam zijn waarbij de witte wijn al koud gedronken wordt maar ook de rode en rosé wijn koud gemaakt kan worden met ijsklontjes. De Cava wordt altijd koud geserveerd. Lees hier meer over de Spaanse wijnsoorten, geschiedenis en achtergrondinformatie.

Sherry

Ondanks het feit dat de sherry in Spanje gemaakt wordt zijn er niet veel Spanjaarden die sherry of Jerez drinken. Sherry is afkomstig uit de streek van Jerez de la Frontera in het uiterste zuiden van Andalusië. Alleen wijn uit deze streek mag zich sherry noemen. Sherry is de Engelse verbastering van Jerez. Er zijn verschillende soorten sherry's te vinden zoals Fino (licht, fris en droog), Manzanilla (kruidig en droog), Medium (beetje zoet met notensmaak), Amontillado (droge aromatische sherry), Oloroso )droge en volle sherry met zoetachtige smaak), Amorosso (half droge sherry) en Pedro Ximénex (volle en krachtige sherry) om er maar een paar te noemen.

Kalimotxo

Deze drank die men "calimocho" noemt en ook zo uitspreekt is oorspronkelijk afkomstig uit het Baskenland maar wordt inmiddels in heel Spanje gedronken. Het gaat om een 50-50 mix van rode wijn met coca cola, een vreemde combinatie op het eerste oog maar veel gedronken door onder andere de Spaanse jongeren tijdens de typische botellón, drinksessies op straat waarbij de jeugd eigen gemaakte mixdranken maakt. Het wordt echter tegenwoordig ook veel gedronken in de bars en discotheken.

Niet alcoholische dranken:

Horchata

Vooral in de regio Valencia maar ook steeds meer daar buiten wordt gedurende de zomermaanden de koude drank Horchata gedronken. Het gaat hier om een melkachtige drank die erg koud geserveerd wordt en bestaat uit aardamandelen (of tijgernoten), water en suiker. De Horchata heeft een typische smaak en je moet er van houden of niet. Naast Spanje wordt de Horchata ook gedronken in Italië, Malta en Frankrijk. De koude Horchata wordt vaak gecombineerd met de Fartons, een lang smal broodje met een suikerlaagje erop die men in de Horchata dompelt maar ook los gegeten kunnen worden (ze zijn verkrijgbaar bij o.a. de Mercadona in Spanje).

Granizado

Het koude drankje Granizado wordt op vele manieren en diverse smaken geserveerd en is eigenlijk te vergelijken met het schaafijs wat ook in andere landen buiten Spanje te vinden is. De meest bekende Granizados zijn die met een citroensmaak en aardbeismaak. Overigens drink je de Granizado door een rietje, iets wat moeilijk is aangezien het drankje redelijk dik geserveerd wordt. Daarnaast moet je oppassen dat je het niet te snel naar binnen drinkt want het is zo koud dat dit behoorlijk zeer doet in de keel.

Café con hielo

Wie van koffie houdt wil dat ook in de warme zomermaanden drinken maar soms is het gewoon te warm. Daarom bedacht men in Spanje de Café con hielo, oftewel koffie met ijs. Normaal gesproken wordt er een kopje (of glas) koffie geserveerd, dat kan een Café solo, Cortado, Café con leche of Carejillo zijn met daarnaast een glas met daarin ijsblokjes. Mengen doe je dan zelf. De oorspronkelijke Café con hielo bestaat uit een iets grotere Café solo (zonder melk dus) waarbij er iets meer koffie gegeven wordt en een groot glas met 2 of 3 ijsblokjes. In Valencia heeft Café con hielo een andere benaming en wordt deze ook wel Café del tiempo genoemd waarbij men soms een schijfje citroen toegevoegd.

Gazpacho

De Gazpacho is een koude soep bestaande uit rauwe groenten, kruiden en tomaat. De Gazpacho kan gegeten worden door deze in een soepkom te doen en daarbij croutons, paprika en uitjes toe te voegen maar de Gazpacho kan ook zo los gedronken worden waarbij deze drank niet alleen verkoelend is maar ook nog eens de maag vult en je genoeg vitaminen en zout geeft om weer verder te werken, wandelen of zonnen.

Water

In Spanje wordt uiteraard ook veel water gedronken maar meestal niet uit de kraan maar uit de fles. Het kraanwater in Spanje is in principe overal wel geschikt voor consumptie maar het heeft vaak een rare bijsmaak die niet echt lekker is. Daarom kiest men vaak voor flessen water waarvan er tientallen zoniet honderden merken, maten en soorten te vinden zijn. Als hoofdsoorten zijn er eigenlijk maar twee: "agua con gas" en "agua sin gas", dus water met en zonder koolzuur, in vergelijking Spa Rood en Spa Blauw. Je kunt overal in Spanje water kopen en als je dat doet in een bar of restaurant let er dan goed op dat de dop vastzit of voor je neus wordt losgedraaid zodat je zeker weet dat er geen kraanwater in de fles is gedaan.

Zelf limoncello maken (op 3 verschillende manieren)

Wat is er lekkerder dan op een zomerse dag genieten van de avondzon met een ijskoude limoncello? Of anders gewoon na het eten met vrienden. Je waant je meteen in Italië. Bij slijterijen en online winkels zijn verschillende limoncello-merken te koop, maar zelf limoncello maken is wel zo leuk. En deze frisse citroenlikeur is ook niet moeilijk zelf te maken. Als je vandaag begint, drink je over een week of vier je eigengemaakte limoncello.

Limoncello is een Italiaanse likeur (alcoholpercentage tussen de 30 en 35 procent) gemaakt van citroenen. Limoncello werd in Italië oorspronkelijk als digestief na de maaltijd gedronken, al is de likeur tegenwoordig ook populair in mixen met Prosecco en tonic.

Foto: Ben Seese

Zelf limoncello maken

In Italië geldt dat de 'echte' limoncello gemaakt wordt met citroenen uit de omgeving van Sorrento. Is dat het geval, dan mag de limoncello de beschermde naam Liquore di Limone di Sorrento IGP dragen.

Het mooie aan limoncello is dat er waarschijnlijk evenzoveel recepten zijn als Italiaanse families. Iedere familie heeft zo haar eigen (geheime) receptuur. Het geheim zit hem vooral in de verhoudingen. Gebruik je wat meer suiker, dan zal het alcoholpercentage iets hoger uitvallen en de limoncello wat sterker smaken.

In haar kookboek Italië thuis schrijft de Italiaanse Ursula Ferrigno dat haar tante nog altijd regelmatig limoncello maakt volgens haar eigen recept, dat ze ook nooit zal verklappen. Ferrigno vermoedt dat tante wat blaadjes munt toevoegt aan de receptuur.

Basisingrediënten voor zelf limoncello maken

Los van alle mogelijke variaties en verhoudingen, zijn er voor zelf limoncello maken deze vier basisingrediënten nodig:

citroenen
alcohol
suiker
(bron)water

Zorg ook dat je een dunschiller bij de hand hebt en een weckpot klaar hebt staan.

Citroen uit Sorrento met het IGP-predikaat. Foto: italieplein

De citroenen

Zoals gezegd zijn citroenen uit Sorrento het allermooiste om limoncello mee te maken, maar die zullen niet overal in Nederland makkelijk verkrijgbaar zijn. Let er, omdat je de schillen van de citroen gaat gebruiken, in ieder geval op dat de citroenen onbespoten zijn en geen waxlaagjes hebben gekregen.

De alcohol
In Italië is in de supermarkt pure alcohol verkrijgbaar. In Nederland en België mag dit niet verkocht worden omdat het alcoholpercentage boven de 81 procent ligt. Een goed alternatief vanwege de neutrale smaak is wodka. In het wereldberoemde kookboek van Pellegrino Artusi staat als alternatief voor pure alcohol of wodka een recept op basis van brandewijn. Grappa en jenever zijn andere opties.

Drie verschillende bereidingen van limoncello

Variatie #1

Variatie #2

Variatie #3

0,75 l wodka

1 liter alcohol

6 citroenen

7 citroenen

15-20 citroenen

225 gr suiker

800 gram suiker

600 gr suiker

4,5 dl bronwater

1 liter water

1,2 liter water

Recept #1 is afkomstig uit het kookboek Italie Thuis van Ursula Ferrigno

Recept #2 is afkomstig uit het pas verschenen Sicilië-boek Tutto a posto? van Barbara Kleinbussink

Recept #3 is afkomstig uit het kookboek Sicilicious van Loes Janssen Miraglia.

Zelf limoncello maken, daar gaan we...

Was de citroenen goed en droog ze af. Ursula Ferrigno laat de citroenen een uur weken in koud water.
Schil de citroenen zo dun mogelijk en probeer geen witte velletjes mee te schillen want daar wordt de limoncello bitter van. In het boek Sicilicious worden de citroenschillen geraspt, wat zo her en der op internet weer als not done wordt beschouwd
Doe de citroenschillen in een weckpot en schenk de alcohol erbij
Dek de pot af en zet deze 15 tot 20 dagen op een donkere koele plek
Na deze 15 tot 20 dagen breng je in een pannetje suiker en water al roerend aan de kook. Haal de pan van het vuur, dek hem af en laat afkoelen
Voeg het afgekoelde suikerwater vervolgens toe aan het mengsel van citroenschillen en alcohol
Zeef het geheel, schenk de limoncello in een (gesteriliseerde) fles of flessen en sluit deze af. Zet de flessen op een koele donkere plek. Na een week - je mag de limoncello ook gerust twee weken op smaak laten komen - is je limoncello klaar
Serveer de limoncello koud uit de koelkast of ijskoud uit de vriezer.

Cin cin!

3 dingen die je met limoncello kan doen

De Italiaanse citroenlikeur limoncello staat in Nederland toenemend in de belangstelling. Er zijn bij ons intussen tal van limoncello merken verkrijgbaar. En voor wie het leuk vindt, is deze citroenlikeur ook eenvoudig zelf te maken [hier staan 3 verschillende recepten]. Als je limoncello in huis hebt, kan je er verschillende dingen mee doen:

Limoncello: ijskoud drinken

Volgens de Italianen is limoncello goed voor de spijsvertering. In Italië wordt deze likeur dan ook veelvuldig na het eten geserveerd als digestief. In de meeste gevallen wordt de limoncello ijskoud gedronken, rechtstreeks uit de vriezer. Een enkel limoncellomerk adviseert om haar drankje koud te drinken (uit de koelkast). De smaak zou dan beter zijn. Op de fles staat hier meestal wel meer informatie over.

De Italiaanse citroenlikeur limoncello wordt gemaakt door de schillen van goede citroenen te weken in alcohol. Foto © Maurizio Milanesio

Limoncello-ijs

Met limoncello is ook heerlijk ijs te maken. Weeg voor ongeveer 8 bolletjes ijs de volgende ingrediënten nauwkeurig af:

370 gram water
135 gram suiker
30 gram dextrose (als je dat niet hebt kan je gewoon suiker nemen)
55 gram limoncello (met max 30% alcohol, anders bevriest het ijs niet goed meer)
28 gram eiwit

Los de suiker en dextrose op in het water. Je mag het water verwarmen. Laat het suikerwater vervolgens afkoelen en voeg dan de limoncello toe. Klop het eiwit goed los met een vork en voeg dit vervolgens toe aan het mengsel. Schep het ijsmengsel vervolgens in je ijsmachine.

Dit recept is afkomstig uit het fantastische boek IJs van de Utrechtse ijsmaker Carlina de Lorenzo.

Cocktails met limoncello

Limoncello is een prima basis voor een mix of cocktail. Enkele opties:

Mix een goede scheut limoncello met 7up en voeg eventueel nog een bolletje citroensorbetijs en een schijfje citroen toe
Mix limoncello met Prosecco (Champagne mag ook) en vrolijk het glas op met een schijfje citroen of limoen. Je kan eventueel nog wat ijsblokjes fijnstampen en toevoegen. In plaats van een schijfje citroen kan je ook frambozen of zwarte bessen gebruiken. Voor een mooi effect kan je de vruchten voorzichtig aan een lange cocktailprikker rijgen en die in het glas zetten.
Mix limoncello met tonic
Cocktail 'Zonsopkomst': maak gruis van voldoende ijsklontjes en doe dit in een hoog glas. Voeg ongeveer 30 mililiter limoncello en 90 mililiter verse sinaasappelsap toe. Voeg een scheut grenadine toe en laat dit rustig naar de bodem zakken (niet roeren!) voor het effect van de zonsopkomst. Vrolijk het glas op met een schijfje sinaasappel.